Πρώτον, στο ζήτημα το οποίο αφορά στον Covid. Εκφράστηκε μία γενικότερη ικανοποίηση για την πρόοδο των εμβολιασμών σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πιστεύω ότι υπάρχει μία αναγνώριση ότι μπορέσαμε, ως Ευρώπη, να καλύψουμε το χαμένο έδαφος και να μπορέσουμε να προμηθευτούμε πια επαρκή εμβόλια για να καλύψουμε όλες τις ανάγκες του πληθυσμού μας. Αυτό είναι κάτι το οποίο ισχύει πια και στην πατρίδα μας, όπου οποιοσδήποτε πολίτης θέλει, άνω των 18, μπορεί να εμβολιαστεί με το εμβόλιο της επιλογής του εντός πολύ σύντομου χρονικού διαστήματος.
Έγινε και μία συζήτηση γύρω από τις μεταλλάξεις και συγκεκριμένα τη μετάλλαξη Δέλτα και πόσο πρέπει ή δεν πρέπει να ανησυχούμε από αυτήν. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ECDC, τις οποίες μας παρουσίασε και η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η εκτίμηση των ειδικών είναι ότι μέχρι τα τέλη Αυγούστου η μετάλλαξη αυτή θα είναι η επικρατούσα μετάλλαξη σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Προσωπική μου εκτίμηση -την οποία συμμερίζεται πιστεύω και η πλειοψηφία το Ευρωπαϊκού Συμβουλίου- είναι ότι δεν χρειάζεται σε καμία περίπτωση να επιβληθούν πρόσθετοι περιορισμοί στις μετακινήσεις από χώρες στις οποίες η μετάλλαξη αυτή ήδη υπάρχει και η διασπορά της είναι πιο έντονη.
Μία απάντηση υπάρχει στο ζήτημα των μεταλλάξεων -και συγκεκριμένα της μετάλλαξης Δέλτα- και αυτή είναι η επιτάχυνση της διαδικασίας των εμβολιασμών. Το είπα και χθες στη δήλωσή μου, το επαναλαμβάνω και σήμερα: Οι εμβολιασμένοι συμπολίτες μας είναι ασφαλείς. Όσοι είναι ανεμβολίαστοι κινδυνεύουν. Και είναι πολύ πιθανό η διασπορά της πανδημίας πια -και της συγκεκριμένης μετάλλαξης- να αφορά μόνο ανεμβολίαστους πληθυσμούς. Και για αυτό και πρέπει να γίνει μία πολύ συστηματική προσπάθεια και στην πατρίδα μας να εντείνουμε και άλλο τους ρυθμούς του εμβολιασμού, να απευθυνθούμε στους νέους συμπολίτες μας οι οποίοι τώρα αρχίζουν και μπαίνουν πιο δυναμικά στη σχετική πλατφόρμα για να κλείσουν τα ραντεβού τους.
Αλλά θα το ξαναπώ για ακόμα μια φορά στους συμπολίτες μας μεγαλύτερης ηλικίας οι οποίοι μέχρι στιγμής δεν έχουν εμβολιαστεί: Θέλω να σας ζητήσω να δείτε τα στοιχεία από τα νοσοκομεία μας τους τελευταίους μήνες, σχεδόν όλοι οι συμπολίτες μας οι οποίοι έχουν νοσηλευτεί, έχουν διασωληνωθεί και δυστυχώς κάποιοι έχουν χάσει τη ζωή τους, είναι συμπολίτες μας μεγαλύτερης ηλικίας, οι οποίοι δεν είχαν εμβολιαστεί και οι οποίοι αν είχαν εμβολιαστεί θα είχαν πολύ αυξημένες πιθανότητες, να αποφύγουν αυτή την εξαιρετικά δυσάρεστη, ενίοτε και τραγική, εξέλιξη.
Τώρα, σήμερα το πρωί, είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε για τα ζητήματα που αφορούν στην πορεία της οικονομίας, μία πολύ ενδιαφέρουσα ανταλλαγή απόψεων με τον Πρόεδρο του Eurogroup και με την κυρία Christine Lagarde από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η γενικότερη εκτίμηση για την πορεία της οικονομίας της Ευρώπης και ειδικά της ευρωζώνης είναι θετική. Είναι μία εκτίμηση την οποία συμμερίζομαι και εγώ για την πορεία της ελληνικής οικονομίας.
Βέβαια ήταν και μία ευκαιρία να επαναλάβουμε πόσο μεγάλη πρόοδο επιτελέσαμε ως Ευρώπη τον τελευταίο χρόνο. Από τη μαραθώνια Σύνοδο Κορυφής του περασμένου Ιουλίου, όταν εγκρίναμε το τεράστιο χρηματοδοτικό πακέτο συνδεδεμένο με την πανδημία, μέχρι σήμερα, όπου πια βρισκόμαστε στο τελευταίο στάδιο εγκρίσεως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Σχεδίων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας όλων των κρατών-μελών.
Όπως ξέρετε το ελληνικό σχέδιο έχει ήδη εγκριθεί. Εκτιμώ ότι θα έχουμε τις πρώτες εκταμιεύσεις, τα πρώτα 4 δισεκατομμύρια, πολύ σύντομα. Ίσως έχουμε πρώτες εκταμιεύσεις και μέχρι τα τέλη Αυγούστου, αρχές Σεπτεμβρίου. Και είμαι εξαιρετικά αισιόδοξος για τη δυνατότητα της χώρας μας να απορροφήσει αυτούς τους πόρους και για το τεράστιο αναπτυξιακό όφελος, κυρίως τη δημιουργία πολλών νέων θέσεων εργασίας, που θα έχει το σχέδιο «Ελλάδα 2.0».
Περνάω τώρα στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής. Έχετε δει τα Συμπεράσματα που αφορούν στην Τουρκία. Θεωρώ ότι ικανοποιούν πλήρως τις ελληνικές θέσεις. Επαναλαμβάνεται στην παράγραφο 15 ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να συζητήσει με την Τουρκία κατά τρόπο σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο για την ενίσχυση της συνεργασίας σε διάφορους τομείς. Τονίζω τη σημασία αυτών των λέξεων διότι μέσα σε αυτές κρύβεται ο πυρήνας της διττής προσέγγισης που εξακολουθούμε να έχουμε προς την Τουρκία.
Ως προς τα ζητήματα τα οποία αφορούν τη συνεργασία Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας για το προσφυγικό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να υποβάλλει, χωρίς καθυστέρηση, επίσημες προτάσεις για τη συνέχιση της χρηματοδότησης.
Επανέλαβα και στο Συμβούλιο ότι η Ελλάδα δεν είναι αντίθετη σε μία συνεργασία με την Τουρκία στα ζητήματα του προσφυγικού, υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα πληρούνται δύο βασικές προϋποθέσεις.
Η πρώτη, η οποία αποτυπώνεται στο λήμμα για τη μετανάστευση, δηλαδή την αποφυγή οποιασδήποτε προσπάθειας τρίτης χώρας εργαλειοποίησης μεταναστών και προσφύγων για πολιτικούς σκοπούς. Είναι κάτι το οποίο, προφανώς, αποτελεί για εμάς μια απαράβατη γραμμή, αλλά όχι μόνο για εμάς, για όλο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Και, βέβαια, δεύτερη προϋπόθεση, η Τουρκία να κάνει κινήσεις καλής θέλησης σε συνέχεια της εφαρμογής της συμφωνίας με την Ευρώπη και να αποδέχεται πια επιστροφές από την Ελλάδα. Γνωρίζετε καλά, έχουμε μιλήσει πολλές φορές για αυτό, για το θέμα των 1.450 ανθρώπων που βρίσκονται σε ελληνικά νησιά. Οι αιτήσεις τους για χορήγηση ασύλου έχουν απορριφθεί τελεσίδικα, πρέπει να επιστρέψουν στην Τουρκία το συντομότερο δυνατό.
Με αφορμή τα θέματα και τις σχέσεις μας με την Τουρκία, αλλά και τη συζήτηση που είχαμε με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών επανέλαβα -και εκφράζω την ικανοποίησή μου γιατί αυτό αποτυπώνεται με απόλυτη σαφήνεια στα Συμπεράσματα- ότι δεν νοείται λύση στο Κυπριακό έξω από το πλαίσιο της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα. Είναι κάτι το οποίο έχουμε επαναλάβει σε όλους τους τόνους και στην Τουρκία και στους Τουρκοκύπριους. Αποτυπώνεται και στα Συμπεράσματα και αποτελεί και την πάγια θέση, όπως επαναδιατυπώθηκε και στη συζήτηση που είχαμε εχθές, του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Αυτή είναι η εντολή που έχει λάβει από το Συμβούλιο Ασφαλείας και δεν πρόκειται να πάρει άλλη εντολή που να τροποποιεί αυτή την κεντρική προσέγγιση.
Συζητήσαμε και τα θέματα που αφορούν τις σχέσεις μας με τη Ρωσία. Τα Συμπεράσματα αποτυπώνουν τον κοινό τόπο ο οποίος τελικά μπόρεσε να βρεθεί σε επίπεδο Συμβουλίου σχετικά με τον τρόπο και τις προϋποθέσεις με τις οποίες μπορούμε να συνομιλήσουμε με την Ρωσία.
Και βέβαια να κλείσω λέγοντας ότι με επιμονή δική μου και του Ιταλού Πρωθυπουργού, του Mario Draghi, ενισχύσαμε τα Συμπεράσματα που αφορούν στη Λιβύη. Όπου πια το Συμβούλιο με ρητό και κατηγορηματικό τρόπο επαναλαμβάνει ότι οι εκλογές πρέπει να γίνουν στις 24 Δεκεμβρίου. Τα αποτελέσματα πρέπει να γίνουν αποδεκτά από όλους.
Και βέβαια ζητάμε ως Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να γίνει πρόοδος στον πολιτικό διάλογο και βέβαια να αποχωρήσουν χωρίς καθυστέρηση, τονίζω χωρίς καθυστέρηση, όλες οι ξένες δυνάμεις αλλά και οι μισθοφόροι από τη Λιβύη. Έτσι ώστε ο λιβυκός λαός, μόνος, χωρίς επιρροές, να μπορέσει να πάρει την τύχη του, να πάρει το μέλλον του, στα χέρια του στις εκλογές που πρέπει να γίνουν -όπως σας είπα- πριν από τα τέλη του έτους.
